شنبه، تیر ۰۲، ۱۳۸۶
فرهنگ‌پرور بزرگ و فروتن | بهاءالدين خرمشاهي
بهاءالدين خرمشاهيبزرگي در بزرگواري است. برجسته‌ترين صفت از صفات جميل و مكارم اخلاق استاد علي دهباشي فروتني اوست كه خود مجمع‌الفضايل است. فضل را همه مي‌توانند داشته باشند، اما فضيلت –كه به قول اسپينوزا خود پاداش خويش است- ناياب است و از اين روي غنيمت است و اساس فرهنگ همانقدر كه بر دانش استوار است، بر اخلاق تكيه دارد.
حدود 25 سال پيش بود كه با جناب دهباشي در دفتر نشر تيراژه، واقع در مقابل دانشگاه تهران نزديك به خيابان دانشگاه آشنا شدم. همواره سرش رو به پايين و در حال خواندن نمونه‌هاي چاپي بود. هر كس از اهل قلم و كتاب دوره‌اي از عمر حرفه‌اي‌اش را در نمونه‌خواني يا ويراستاري و آماده‌سازي متن نگذرانده باشد، نمي‌توان اهل نشر و اهل كتاب خوب و پيشرفته‌اي باشد يا بشود. اين حرفه فروتني‌آور/ آموز را در دو ناشر بزرگ و پيشتاز چند دهه اخير ايران از يك، دو دهه پيش از انقلاب تا امروز هم ديده‌ام، مرادم استادان فرهنگ نشر و نشر فرهنگ عليرضا حيدري (مدير نشر خوارزمي) و رضا جعفري (مدير نشر نو/ فرهنگ نو) هستند.
باري سختكوشي حتي براي نوابغ هم ضرورت دارد و بعضي نبوغ را حاصل سختكوشي فوق‌العاده شمرده‌اند. البته عكسش درست نيست. يعني هر نابغه‌اي لاجرم سختكوش عظيمي است، اما هر سختكوشي لزوما نابغه نيست و فرهنگ ما، فرهنگ امروز جهان به انسان‌هاي سختكوش و فروتن و اخلاقي بيشتر نياز دارد تا به نابغه و نبوغ كه آمد/نيامد دارد.
آقاي دهباشي از فرهيختگان، فرهنگ‌سازان و فرهنگ‌پروران برجسته و بنام امروز ايران است. او قهرمان بزرگداشت و نكوداشت گرفتن براي فرزانگان امروز است. شايد با مديريت كم‌نظير او بيش از يكصد مجلس بزرگداشت براي بزرگان برگزار شده باشد. او بيش از 33 جشن‌نامه و يادنامه جمع و تدوين و منتشر كرده است. اينك و اينجا اندكي به او خسته نباشيد، گفته مي‌شود. بنده در حدود 10 سال پيش خدمت ايشان گفتم جناب دهباشي، همشهري و همكار عزيزم، شما ده‌ها مصاحبه با اهل فرهنگ و هنر انجام داده‌ايد، اجازه بدهيد بنده يك مصاحبه (و در دلم گفتم بلند بالا) با شما انجام دهم. خنديد و سرفه‌اي كرد و اندكي رنگ به رنگ شد كه همه علامات همان فروتني بزرگوارانه يا بزرگي فروتنانه او بود و هيچ نگفت. با اصرار من جلسه اول و فقط جلسه اول اين مصاحبه برگزار شد و سپس به شيوه كامران فاني طفره رفت.
دريغا كه مجال سخن تنگ است. دهباشي بيش از پانزده سال است كه مهمترين نشريه ماهانه فارسي يعني كلك و سپس بخارا را منتشر مي‌كند كه بنده به حق و بدون مبالغه آن را نشريه ملي امروز ايران و در بردارنده جدي‌ترين مباحث ايران‌شناسي و شعر و ادب فارسي و مصاحبه‌هاي خواندني و ماندني ارزيابي كرده‌ام. بيش از صد شماره كلك و 50 شماره بخارا. دستش درد نكند كه شعار و شيوه او «رنج خود و راحت ياران طلب» است.

***
گپ كارگزاران با علي دهباشي در کافه تيتر ... اینجا
عكس‌های دیدار با علی دهباشی در کافه‌تیتر ... اینجا
من و علی دهباشی - رضا سیدحسینی ... اینجا
به آنچه از دست داد شهرت ندارد - دكتر قمر آريان ... اینجا
فرهنگ‌پرور بزرگ و فروتن - بهاءالدين خرمشاهي ... اینجا
پس از 40 سال جان‌کندن - محمد گلبن ... اینجا
از جرياني طرفداري نمي‌كند - حسن انوري ... اینجا
درودي گرم بر علي دهباشي - جلال خالقي‌مطلق ... اینجا
مي‌گويند دهباشي مهره مار دارد - يوسف عليخاني ... اینجا
تنهايي يك دونده استقامت - سيدعليرضا ميرعلي‌نقي ... اینجا
شكيبايي در برابر كينه و بخل - ترانه مسكوب ... اینجا
شب‌هاي بخارا و نسل جوان - رضا يكرنگيان ... اینجا
ديگر زمان آن رسيده است - ياسين نمكچيان ... اینجا
بعد از مرگم بگو ... اینجا

شب‌های بخارا ... اینجا
tadaneh AT gmail DOT com