برخي كلمه "بيرجند" را از دو جزء "بير" و "جند" مي دانند. بير به معني طوفان و جند به معناي شهر و به همين دليل اين شهر را شهر طوفان خوانده اند.
كساني كه با وضعيت اقليمي و آب و هوايي بيرجند آشنايي داشته باشند مي پذيرند كه نام " شهر طوفان يا شهر صاعقه و رعد و برق" براي بيرجند، نامي با مسما و مناسب است.
با اين حال برخي نيز اين عنوان را رد كرده و بيرجند را "شهر بلند"، "نيم شهر"، شهر چاه" و ... دانسته اند و معتقدند اگر گاهي در اين شهر، طوفان يا طوفان هايي برمي خيزد از نوع "تندباد" و "خاك‌باد"‌است كه آن هم در تابستان ها روي مي دهد.
از اسناد بازمانده دوران باستان تاريخ چنين برمي آيد كه "قهستان" در دوره باستان، خاستگاه و زيستگاه يكي از اقوام نژاد ايراني (پارسي) به نام "ساگارت" بوده و بخشي از ساتراپي چهاردهم هخامنشي به شمار مي آمده است. اين نظر را دو سند معتبر كهن توجيه و اثبات و نشوته ها و پژوهش هاي متاخران آن را تاييد مي كند:‌يكي كتيبه هاي هخامنشي و ديگر نوشته هاي مورخان يوناني مانند هردودوت.