سه‌شنبه، اسفند ۰۸، ۱۳۸۵
‌‌پيكر استاد محمدتقي‌ ميرابوالقاسمي‌ در سليمانداراب‌ رشت‌ آرام‌ گرفت‌

سیدمحمدتقی میرابوالقاسمیپيكر مرحوم‌ سيد محمدتقي‌ ميرابوالقاسمي، نويسنده‌ و پژوهشگر گيلاني، ظهر ديروز پس‌ از تشييع‌ در سليمانداراب‌ رشت‌ و در جوار ميرزا كوچك‌ خان‌ جنگلي‌ به‌ خاك‌ سپرده‌ شد.

در مراسم‌ خاكسپاري‌ اين‌ محقق‌ و پژوهشگر گيلاني، حجت‌ الاسلام‌ پورعيسي‌ مدير كل‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامي‌ گيلان، اعضاي‌ شوراي‌ شهر اسلامي‌ رشت، جمعي‌ از نويسندگان، شاعران‌ و هنرمندان‌ گيلاني‌ حضور داشتند.

حجت‌ الاسلام‌ پورعيسي، مدير كل‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامي‌ گيلان‌ ضمن‌ تسليت‌ به‌ مردم‌ شريف‌ و انديشمند گيلان‌ درخصوص‌ شخصيت‌ اين‌ پژوهشگر و محقق‌ گيلاني‌ گفت: مرحوم‌ ميرابوالقاسمي‌ از شخصيت‌هاي‌ فرهنگي‌ گيلان‌ بودند. بنده‌ در مدتي‌ كه‌ در ميان‌ اصحاب‌ فرهنگ‌ اين‌ استان‌ حضور داشتم‌ ايشان‌ را انساني‌ شريف‌ و با معلومات‌ ديدم. ايشان‌ در عين‌ حال‌ كه‌ داراي‌ تاليفات‌ و آثار ارزشمند در حوزه‌ فرهنگ‌ و انسان‌ افتاده‌ و بي‌تكلفي‌ بودند نيز از خصوصيات‌ ارزشمندي‌ برخوردار بودند. هركسي‌ كه‌ با مرحوم‌ ميرابوالقاسمي‌ آشنايي‌ داشت‌ ايشان‌ را انساني‌ بسيار متواضع‌ و بااخلاق‌ مي‌ديد.

مدير كل‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامي‌ درباره‌ خدمات‌ ميرابوالقاسمي‌ به‌ فرهنگ‌ و ادب‌ گيلان‌ و ايران‌ اظهار داشت: مرحوم‌ خدمات‌ فرهنگي‌ و ادبي‌ ارزنده‌اي‌ به‌ تاريخ‌ ايران‌ انجام‌ دادند. ايشان‌ پيمايشگري‌ بودند كه‌ در روش‌ تحقيق‌ خود روش‌ ميداني‌ و پيماني‌ را پياده‌ مي‌كرد. در واقع‌ ايشان‌ اگر دنبال‌ موضوعي‌ تحقيقي‌ بودند از نزديك‌ به‌ آن‌ نقاط‌ مي‌رفتند. بيش‌ از 14 اثر تاريخي‌ و علمي‌ و ارايه‌ي‌ مقالات‌ متعدد از تاليفات‌ مرحوم‌ در اين‌ مدت‌ بوده‌ است. ايشان‌ از شخصيتهايي‌ هستند كه‌ فكر گيلان‌ را ارايه‌ دادند. گيلان‌ داراي‌ فكر در ابعاد تاريخي، اجتماعي‌ و ... است‌ و اين‌ شخصيت‌ در ارايه‌ي‌ اين‌ افكار تلاش‌ زيادي‌ كردند. بخصوص‌ در رابطه‌ با ديلمان‌ شناسي‌ وگيلان‌ شناسي‌ تحقيقات‌ متعددي‌ از ايشان‌ ارايه‌ شده‌ است. او فكر گيلان‌ را رواج‌ داد.

پورعيسي‌ در ادامه‌ از پاس‌ داشتن‌ انديشه‌ و افكار ايشان‌ در آينده‌ صحبت‌ كرد وافزود: ابتدا بايد اين‌ افراد را به‌ نسل‌ آينده‌ بشناسانيم‌ و در نكوداشت‌ فكر و انديشه‌ آنها تلاش‌ كنيم. خودشان‌ در بلنداي‌ انديشه‌ها پرواز كردند و آن‌ را براي‌ ما به‌ ارمغان‌ آوردند. ما نيز سعي‌ مي‌كنيم‌ اين‌ آثار و تحقيقات‌ را به‌ مردم‌ و جوانان‌ معرفي‌ كنيم.

فريدون‌ نوزاد، محقق‌ و پژوهشگر گيلاني‌ نيز در اين‌ مراسم‌ مرحوم‌ ميرابوالقاسمي‌ را يكي‌ از شخصيت‌هاي‌ ارزشمند و بالاي‌ گيلان‌ معرفي‌ كرد. مردي‌ بود بي‌آزار، اما قلم‌ به‌ مزد نبود. قلمش‌ مال‌ خودش‌ بود و از درونش‌ سرچشمه‌ مي‌گرفت. عاشق‌ جامعه‌ و مخصوصا نسل‌ جوان‌ بود. همچنين‌ مرد بسيار متخلق‌ به‌ اخلاق‌ بودند و تاليفات‌ ايشان‌ در موضوعات‌ گيلان‌ شناسي‌ و اجتماعي‌ و جوانان‌ بود. آخرين‌ اثر اين‌ مرحوم‌ نيز البيان‌ طبرستان‌ نام‌ داشت. در كل‌ 12 تا 14 تاليف‌ در حوزه‌ گيلان‌ شناسي‌ از ايشان‌ به‌ جا مانده‌ است.

نوزاد درخصوص‌ زندگي‌ اين‌ پژوهشگر انديشمند اظهار داشت: او دوران‌ تحصيلي‌ خود را بعد از گرفتن‌ ليسانس‌ ديگر ادامه‌ نداد. لازم‌ به‌ ذكر است‌ كه‌ مدرك‌ ليسانس‌ خود را از دانشكده‌ معقول‌ و منقول‌ تهران‌ دريافت‌ كرد. سالهاي‌ تدريس‌ ايشان‌ در دانشگاههاي‌ آزاد اسلامي‌ و پيام‌ نور بود و بازنشسته‌ آموزش‌ و پرورش‌ استان‌ نيز بودند.

استاد پوررضا، خواننده‌ فولكلور گيلاني‌ نيز مرحوم‌ ميرابوالقاسمي‌ را ستون‌ پرقدرت‌ گيلان‌ دانست‌ كه‌ گيلان‌ را به‌ نمادين‌ تاريخ‌اش‌ كشاند. درباره‌ تاريخ‌ گيلان‌ و زندگي‌ ميرزاكوچك‌ جنگلي‌ و بسياري‌ ديگر از اين‌ نوع‌ خدمات‌ فرهنگي‌ و فولكلور تلاش‌هاي‌ بسيار زيادي‌ كردند. داراي‌ تاليفات‌ فراواني‌ هستند و كارهاي‌ نيمه‌ كاره‌اي‌ نيز از ايشان‌ به‌ جا مانده‌ است. اين‌ مرحوم‌ آدم‌ بسيار باوقار و مودبي‌ بودند. از سر و كول‌ زندگي‌ بالا نمي‌رفتند. نه‌ در فكر خودشناسي‌ و نه‌ مسايل‌ ديگري‌ از اين‌ دست‌ بودند. يعني‌ حرص‌ نان‌ نداشت‌ و در انتظار نان‌ هم‌ نبودند. حتي‌ به‌ مختصر روزي‌ ايام‌ راضي‌ بوده‌ و چه‌ خوش‌ كه‌ مسلماني‌ كرده‌ و سبك‌ بالا رفتند.

پوررضا نيز در مورد زندگي‌ خانوادگي‌ مرحوم‌ ميرابوالقاسمي‌ اظهار داشت: ايشان‌ اجدادا اهل‌ طالقان‌ بودند اما خودشان‌ در گيلان‌ و در سال‌ 1309 متولد شدند. پدر ايشان‌ معمم‌ و به‌ غايت‌ مهربان‌ و آدم‌ بودند. از اين‌ رو فرزندانش‌ نيز محبت‌ پدر را گرفتند و هريك‌ نمونه‌اي‌ شدند.

O

پدر ميرابوالقاسمي‌ كه‌ سيد شرف‌ الدين‌ نام‌ داشت، از روحانيون‌ رشت‌ بود. محمدتقي‌ ميرابوالقاسمي‌ پس‌ از تحصيلات‌ ابتدايي‌ و متوسطه‌ سال‌ 1329 براي‌ تحصيل‌ در حوزه‌هاي‌ علميه‌ به‌ تهران‌ رفت. وي‌ كه‌ براي‌ مبارزات‌ سياسي‌ خود در سال‌ 1331 چند ماهي‌ در زندان‌ بود، سال‌ 38 ليسانس‌ الهيات‌ گرفت‌ و به‌ استخدام‌ آموزش‌ و پرورش‌ درآمد.

از كتاب‌هاي‌ وي‌ مي‌توان‌ به‌ دانشنامه‌ كاوه، برگي‌ از تاريخ‌ سياسي‌ اسلام، تاريخ‌ و جغرافياي‌ طالقان، مردم‌ و سرزمين‌ گيل‌ و ديلم‌ و گيلان‌ از آغاز تا مشروطيت‌ اشاره‌ كرد. آخرين‌ اثر سيد محمدتقي‌ ميرابوالقاسم‌ با نام‌ ميراث‌ اسماعيليه‌ در ايران‌ از سوي‌ انتشارات‌ پيام‌ فرهنگ‌ به‌ چاپ‌ رسيده‌ است.

خاطرنشان‌ مي‌شود در مراسم‌ تشييع‌ پيكر مرحوم‌ جمع‌ زيادي‌ از اساتيد و محققان‌ و شاعران‌ گيلاني‌ حضور داشتند. گروه‌ موسيقي‌ شهرداري‌ رشت‌ نيز به‌ اجراي‌ موسيقي‌ پرداختند.
***

وداع در چند قاب ... اینجا
چند عکس دیگر ... اینجا
گزارش مراسم تشییع ... اینجا
مردي از سرزمين گيل و ديلم ... اینجا
بیوگرافی و آثار ... اینجا
بازمانده اسماعيليه در ايران ... اينجا
***
با تشکر از مجتبی پورمحسن

tadaneh AT gmail DOT com