دوشنبه، اردیبهشت ۳۱، ۱۳۸۶
گزارشي از دومين نشست ادبيات معاصر ايران در چشم انداز جهاني
نويسندگان جوان ايراني، امكان جهاني شدن
دومين همايش « ادبيات معاصر ايران در چشم انداز جهاني» بعد ازظهر يكشنبه سي ارديهشت ماه در مجموعه‌ي فرهنگي هنري تهران برگزارشد. در اين نشست كه به صورت تله كنفرانس و با حضور«نيلوفرطالبي» از سانفرانسيسكو برگزار مي شد جمع زيادي از نويسندگان،منتقدان و ناشران حضورداشتند و به بررسي وضعيت ادبيات معاصر ايران در جهان و راهكاري بهبود اين وضعيت پرداختند.
در آغاز اين نشست «عليرضا محمودي ايرانمهر» مجري و دبير اين سلسه نشست‌ها، درباره‌ي انگيزه‌‌ي برگزار چنين برنامه‌هايي صحبت كرد. ايرانمهر گفت:«ادبيات معاصر ما در دايره‌اي بسته گرفتار آمده است، گذشته از مسائلي كه بر سر راه نوشتن، نشر و توزيع آثار ادبي وجود دارد، اين حقيقتي تلخ است كه درسرزمين ما هرگز نمي توان از راه نوشتن زندگي كرد. نويسندگي حرفه‌اي درايران مصداق بيروني ندارد و همين امر هر تلاشي را براي خلاقيت‌هاي تأثيرگذار به بن بست مي كشاند. يكي از راه هاي برون رفتن از اين وضعيت گشودن دايره‌ي مخاطبان توليدات ادبي فارسي است. يعني ترجمه و معرفي آثار معاصر فارسي به ديگر زبان ها.»
در ادامه‌ي اين نشست « نيلوفرطابي» فارق التحصيل رشته‌هاي ادبيات تطبيقي و خلاق از دانشكده هاي مختلف آمريكا، درباره‌ي خود و كارهايي كه در زمينه‌ي ترجمه و انتشار آثار معاصر ادبيات فارسي درآمريكا انجام داده است توضيح داد:«من از حدود سال 2003 به اين فكر افتادم كه بايد ادبيات ايران را از حصار مرزها بيرون كشد و به جهان بخصوص غرب و امريكا معرفي كند ، بنابراين با همكاري يكي از شاعران امريكائي اشعار فروغ فرخزاد را ترجمه كردم و بعد اين كار را درمورد شاعران ديگري تكرار كردم كه با استقبال بسياري از نشريات آمريكا رو به رو شد. همين امروز ده ها نشريه روي ميز است كه آثار ترجمه شدهي بسيار از بزرگان ادبيات معاصر ايران در آن ها منتشر شده است . دراين ميان براي من مسلم شد كه مردم آمريكا بسيار دوست دارند تا درباره‌ي زندگي و فرهنگ و هنر مردم ِامروز ايران بيش‌تر بدانند. من در سال 2004 موسسه اي را بنياد نهادم كه هدفش ترجمه آثار قرن بيست و بيست و يك ايران بود. اين موسسه‌اي غيرانتفاعي وغيرسياسي است كه به مرور زمان توانسته توسعه پيدا كند وفعاليت‌هايش وسيع‌تر و هدفمند شود. چنان كه در اوايل آذرماه سل جاري در سانفرانسيسكو براي اولين بار فستيوال ادبي بزرگي را برگزار خواهيم كرد كه در آن بسيار از آثار ترجمه‌ شده شاعران و نويسندگان بزرگ ايران با استفاده از شگردهاي نمايشي در اختيار علاقمندان قرار مي‌گيرند.»
طالبي در ادامه به برخي از مشكلات ترجمه و معرفي آثار ادبي معاصر ايران در آمريكا پرداخت. او به مسأله‌ي عدم پذيرش قانون«كپي رايت»‌ در ايران اشاره كردن كه بسيار از ناشران جهاني را از همكاري حرفه‌اي با ايرانيان باز داشته و حتا مانع شركت دادن آثار ايراني در مسابقات ادبي بزرگ جهان مي‌شود. يكي ديگر از مشكلات سلايق خاص مخاطبان آمريكايي ، عادت آن ها به ادبياتي سرراست و روشن و از طرف مقابل پيچيده گويي هاي غير قابل فهم بسياري از شاعران و نويسندگان ايراني است كه ارتباط بر قرار كردن و لذت بردن از آثارشان را براي عموم مخاطبان غربي غير ممكن مي سازد.
در ادامه «مجيد روشنگر» نويسنده ، مترجم و ناشر ايراني در آمريكا و « شهلالاهيجي» نويسنده و ناشر ايراني ضمن تأييد اين دو مشكل بزرگ، به بحث و گفتگو دراين‌ باره و پرداختند و تجربيات خود را براي معرفي ادبيات معاصر ايران در اختيار حضار گذاشتند. حاصل اين گفتگو پيشنهاد همكاري دو جانبه بود. گزينش و تهيه گزيده‌هاي از ادبيات معاصر فارسي در ايران و تلاش براي ترجمه، بازاريابي و معرفي آن در آمريكا و ديگر كشورهاي غربي توسط مجموعه‌ي مترجمان، نويسندگان و كارشناساني كه به تحت پروژه‌هاي تيمي و مشترك. در اين گفتگو كه برخي از نويسندگان و منتقدان حاضر در جمع نيز به آن پيوستند، بر اين نكته تأكيد شد كه آثار نويسندگان جوان ايراني و جريان هاي معاصر آن، به دليل آشنايي بيشتر و درآميختن آن با تحولات امروز جهاني، امكان بسيار بهترو مطلوب تري براي معرفي به جهانيان دارد و مخاطبان امروز غربي با چنين آثاري بسيار سريع‌تر مي توانند ارتباط بر قرار كنند. در اين ميان به رشد بسيار مطلوب گونه‌ي داستان كوتاه در سال هاي اخير اشاره شد ، آثاري كه بسيار از آن‌ها قابليت رقابت با بهترين شاهكارهاي جهاني را دارند و در صورت سرمايه گذاري بر روي آن‌ها، مي تواند براي بسياري از خوانندگان جهان جذاب و غافلگير كننده باشند.
در پايان اين نشست «عليرضا محمودي ايرانمهر»‌ ضمن جمع بندي مسائل مطرح شده گفت:« مسلما با چنين نشست‌هايي نمي‌شود معجزه كردن و دنيا را تغيير داد، اما امكان ارزشمندي است كه خود را با تمام ضعف‌ها و توانايي‌هاي مان بهتر بشناسيم. چنان كه در همين نشست اتفاق افتاد از دل اين شناخت راهكارهاي تازه‌اي متولد خواهند شد و با پيوستن كساني كه دل شان براي ادبيات معاصرايران و زبان فارسي مي‌تپد دريچه‌هاي تازه‌اي به روي مان گشوده خواهد شد.»
ايرانمهر ياد آوري كرد؛ نشست بعدي «ادبيات معاصرايران در چشم‌انداز جهاني» روز يكشنبه ، بيست خرداد ماه با حضور «مجيد روشنگر» نويسنده ، مترجم و ناشر ايران از جنوب كاليفرنيا برگزار خواهد شد. روشنگر در اين نشست به تحليل ماهوي ادبيات مهاجرت، نويسندگان مهاجر ايران و تأثير آن ها در جهاني شدن ادبيات معاصر فارسي مي پردازد. مجري و دبير اين نشست ، برنامه را با جمله‌اي از «چرچيل» سياستمدار انگليسي به پايان برد كه مي تواند استراتژاي براي جهاني شدن ادبيات معاصر ايران باشد:«جهاني فكر كن، اما بومي عمل كن!»

گزارشگر : ساقي جمعي
tadaneh AT gmail DOT com