سي و سومين شب از شب هاي مجله بخارا به مناسبت بزرگداشت استاد همايون خرم با طنين نواي دلنشين موسيقي ايراني در تالارهاي بتهوون و ناصري خانه هنرمندان ايران همراه شد.
اين بزرگداشت عصر دوشنبه 17/2/86 ساعت 5:30 دقيقه باحضور پرشور دوستداران هنر و موسيقي ايراني و با سخنان علي دهباشي آغاز شد.
دهباشي ضمن سپاس از استادان موسيقي ايران از جمله معيني كرمانشاهي ، دكتر محمد سرير و ديگر استادان و هنردوستان و حاضران گفت :استاد ارجمند ، جناب آقاي همايون خرم ، جنابعالي از تيرماه 1321 كه به حضور زنده ياد ابوالحسن صبا مشرف شديد و به فراگيري نوازندگي ويلن پرداختيد تا كنون اين راه را عليرغم دشواري هايش ادامه داده ايد . در اين پنجاه ساله موسيقي ايران مفتخر به حضور شما و آثارتان بوده است .
سردبير مجله بخارا افزود: از جمعه تيرماه 1325 كه براي اولين بار صداي ويلون شما از راديو شنيده شد بيش از نيم قرن مي گذرد و پيام انساني هنر شما هنوز با قدرت و توان اوليه بدون وقفه شنيده مي شود.
دهباشي اضافه كرد: كارنامه زرين شما كه به بيش از هشتصد اثر رسيده است جنابعالي را در شرايطي قرار داده كه دوستداران هنر و موسيقي ايران چشم به دستاوردها و تجربيات بسيار گرانقدر و يگانه شما دوخته است و خوشبختانه جنابعالي هيچگاه در اين زمينه دريغ نكرديد.
مدير شب هاي بخارا خاطرنشان ساخت: امشب سه نسل از همكاران، دانشجويان و دوستداران هنر و شخصيت والاي انساني شما گرد هم آمدند تا به جنابعالي بگويند كه بهره مند از هنر شما بوده ولي ناسپاس نبوده اند.

پس از سخنان دهباشي، فيلمي مستند از اين استاد موسيقي ايران به نمايش درآمد و سپس دكتر محمد سرير از ويژگي هاي هنر همايون خرم سخن راند : وقتی ما به تاریخ موسیقی خودمان نگاه می کنیم، می بینیم افراد اندکی را می توانیم نام ببریم که از گذشته ها حضوری موثر داشته اند و توانسته اند بمانند و این ماندگاری در حقیقت شأن و طراوت آثارشان را نشان می دهد و اینکه چه جایگاهی ازنظر عیار هنری در پهنه هنر کشور به خود اختصاص داده است. جایگاه استاد همایون خرم در موسیقی ملی ایران بهرحال زوایای مختلفی دارد، منشوری است از ظرفیت ها و توانائی هایی که لازم است با نگاه تحلیلی نسبت به پایگاه و جایگاه فرهنگی هنری درآثار ایشان بپردازیم.
وي افزود: آثار ایشان (همايون خرم) در قالب انگاره های موسیقی شرق ودرموسیقی ما که موسیقی ردیف- دستگاهی است قرار دارد یعنی آن ریشه ها و منبع اصلی خلق موسیقی ما هست که در حقیقت انگاره ها وچارچوب هایی است که ما آن چارچوب ها را گوشه می نامیم و این گوشه ها در دستگاه ها دسته بندی می شوند. بسیار مشکل است که بتوانید خلاقیت هایی داشته باشید در همین قالب ها، یعنی شما قالب را دارید و می خواهند که در این قالب و در همان گوشه یک کار تازه ای خلق کنید. یعنی شما از آن قاب خارج نشوید ولی بداعتی را بوجود بیاورید و خلق بکنید که طی چند هزار سال گذشته خلق نشده است. این یک بخش ازفلسفه و آن رمز ماندگاری آثار آهنگسازان ممتاز از جمله استاد همایون خرم است. در حقیقت ضمن به اصطلاح وفاداری به آن انگاره ها که اساس حفظ هویت موسیقی ملی ما هست در حقیقت این خلاقیتها شکل گرفته و ظهور پیدا کرده و می بینیم که در نسل ها باقی مانده است. این یک وجه بسیار مهم از نظر پایه های موسیقی ملی ما است که حفظ آن حائز اهمیت است.
سرير تصريح داشت: وجه دیگری که از آثار استاد خرم و بخصوص در موسیقی کلامی بسیار مهم است، خواننده محوری است. بسیاری ازآثار موسیقی ما به علت اینکه خواننده خاصی آن را خوانده است در جایی مورد توجه قرار گرفته و بعد هم تمام شده است. چون آن خواننده خوانده است، چون توجه ما معطوف به آن خواننده بوده است.
صرير گفت: استاد خرم به عنوان یک نوازنده مولف در نوازندگی ویلن. از مکتب استاد مسلم موسیقی و نقطه عطف موسیقی ایران. استاد ابوالحسن صبا، یعنی کسی که طلایه دار موسیقی نوین ایران در همین دوران معاصر ما بوده و در حقیقت شکل موسیقی ما را به نوعی به سمت موسیقی علمی سوق داده است و دراین امکان فراهم گردیده که موسیقی خودمان را بتوانیم برای مردمان ملل دیگر توضیح بدهیم ما حتماً نباید هنرمند را دنبال خودمان ببریم و بگوییم موسیقی ما این است و هنرمند ما باید بنوازد تا مخاطب با آن ارتباط برقرار کند. جمع آوری موسیقی مقامی و ردیف – دستگاهی ما و جمع آوری موسیقی های محلی و فولکلوریک ما و خدماتی که استاد انجام داد و ایشان یگانه شاگرد و یگانه بازمانده از آن نسل که خداوند به ایشان عمر طولانی بدهد، در حقیقت پرچمدار این مکتب هستند، چه در نوازندگی ویلن و چه در شناخت ردیف و دستگاهها که سینه به سینه طی قرنها به ما رسیده، و ما هم انشاء الله بتوانیم از مکتب ایشان استفاده کنیم و بتوانیم این پرچم را به دست نسلهای آینده بدهیم.
وي افزود: استاد همایون خرم به عنوان نویسنده و پژوهشگر که چهره دیگری از این منشور است، چه در حوزه موسیقی چه در حوزه های پژوهش تاریخ موسیقی و روشهای آموزش موسیقی نغمه¬هایی را که ایشان منتشر کرده اند چه در آثار موسیقی مکتوب و چه به صورت صوتی خدمات ماندگاری است که ایشان در این چهره انجام داده¬اند و نه فقط به عنوان یک نوازنده مولف و یا به عنوان آهنگساز، بلکه توانسته اند این آثاررا به شکل مکتوب به نسلهای مختلف منتقل کنند.
محمد سرير اضافه كرد: استاد همایون خرم نهایتاً به عنوان هدایت کننده ارکستر و رهبر ارکستر که روح واحدی را در اجرای آثارشان و نوازنده ها ایجاد کرده اند و توانسته اند در حقیقت آثار خودشان را در یک مجموعه تفکر واحد در ارکستر گلها متجلی کنند. آثاری که امروز از این هنرمند به دست ما رسیده است، پلی است از هویت ملی ما بین همه ایرانیان که در سراسر جهان به زندگی عاشقانه خودشان به میهن ادامه می دهند و ما افتخار می کنیم به وجود ایشان انشاءالله که خداوند ایشان را سلامت نگه دارد و ما هم در کنار ایشان بتوانیم از گوشه¬ای از این توانائی¬های ایشان استفاده بکنیم. امید که این نغمه های سرشار از عشق در خاطر و خاطره جوانان وتمام ایرانیان و کسانی که به مام وطن مهر می ورزند و به سرزمین خود و هویت فرهنگی شان افتخار می کنند همچنان جاری و پایداربماند

پس از سخنراني سرير، بابک شهرکی با ویولن و سامان احتشامی با پیانو قطعاتي از استاد همايون خرم را اجرا كردند كه با استقبال پرشور حاضرين روبرو شد .

سپس پيام تورج نگهبان در فيلمي كوتاه پخش شد كه در اين پيام از راه دور ، تورج نگهبان از استاد همايون خرم به عنوان چهره ي هميشه ماندگار و پايدار موسيقي ايران ياد كرد.

پس از آن عليرضا ميرعلي نقي ، از نسل جوانتر در توصيف موسيقي و هنر همايون خرم گفت: نام بلند همایون خرم در کنار منظومه ای از نام های ماندگار ، همیشه در حافظه موسیقی معاصر ما خواهد ماند . منظومه ای از ملودی سازان خلاق و بااستعداد ، مهدی خالدی ، علی تجویدی ، مجید وفادار ، حبیب الله بدیعی ، پرو یز یاحقی و انوشیروان روحانی .این هنر مندان ، جملگی ، هم با استعداد بوده اند و هم استاد دیده ،و با مو سیقی ایرانی رابطه ای عمیق و لطیف داشته اند .آفریننده فرم ها ، فضاها و حالت های مو سیقی خود بوده و از کسی تقلید نکرده اند . نه تابع نعل به نعل ردیف بوده اند ،نه از روی آهنگ های محلی اثری سا خته اند ونه مجذوب فرهنگ مو سیقی غرب شده اند.مفهوم حقیقی ایرانیت معاصر را باید در موسیقی هایی که این هنرمندان ساخته اند ، جست و جو کرد.
وي افزود: ما هنوز تمام آثار ایشان را نشنیده ایم و هزار باده نا خورده اندر این تاک است.

در ادامه گروه رهروان عشق به رهبری علیرضا چراغچی قطعات «سرگشته» ( شعر از ه. ا. سايه ) و «موج آتش» ( شعر از بيژن ترقي ) از ساخته های استاد خرم را اجرا كردند.
اعضای ارکستر:
1. علیرضا چراغچی ویولن 9. سحرناز راکی زاده ویولن
2. محسن میری ویولن 10. سودابه کارگر ویولن
3. عباد معزی ویولن 11. امیرحسین رضا تار
4.اشکان مهر نژاد ویولن 12. مهدی سپهری تارباس
5. صبا اسماعیلی ویولن 13. مهدی رفعتی پیانو
6. کتایون فجری ویولن 14. سعید رودباری تمبک
7. ساقی مصلحی ویولن 15. علیرضا فریدون پور آواز
8. گلفام عریان ویولن


سپس علي دهباشي پيام فرهاد فخرالديني را قرانت كرد. فخرالديني در بخشي از اين پيام گفت : « بسيار متأسفم و احساس غبن مي كنم كه نمي توانم در مراسم تجليل از دوست ديرين و گرامي ام استاد همايون خرم شركت كنم اگر چه دلم آنجاست . بدون شك همايون عزيز يكي از چهره هاي خوش نام و درخشان موسيقي ايران است و آثار جاودانه اش او را در عالم موسيقي چهره اي ماندگار خواهد ساخت. »
سپس در بخش انتهايي رضا يكرنگيان كه خود از بانيان اين مراسم بود از استاد همايون خرم سخن گفت : پس از برافتادن ساسانیان، یکی از هنرهایی که در چنبر «باید»ها و «نباید»ها گرفتار شد، هنر موسیقی بود.
وي افزود: آنچنان روزگار بر مردم صاحب¬هنر سخت بود که حتی سعدی شیرازی در گلستان، به حکمرانان به عنوان نصیحت فرموده است: «هنرمند هر جا که رود قدر بیند و بر صدر نشیند.» استادان هنرمند در خفا به شاگردان خود درس می¬دادند به عشق این که این سلسله¬ی موسیقی اصیل ایرانی پایدار باشد. – نامشان زنده باد.
يكرنگيان اضافه كر د: از سال 58، هنرمندان هدف تیرهای تهمت و افترا و بی¬حرمتی قرار گرفتند. تعدادی از آن¬ها جلای وطن کردند و آن عده که عشق وطن داشتند ماندند و در خانه نشستند و هنرجو تربیت کردند، مطالعه کردند، جهت شناساندن موسیقی ایرانی به خارج از کشور سفر و در دانشکده¬های معتبر دنیا سخنرانی کردند و حلاوت و عطر و اصالت موسیقی ایران را به جهانیان شناساندند .
رضا يكرنگيان گفت: استاد خرم در دامان مادری هنردوست، پدری آزاده، استادی چون ابوالحسن صبا پرورش یافته است. او فرزندی آگاه، هنرجویی بااستعداد، بااحساس و سختکوش، دانشجویی باهوش و علاقمند بود که توانست هم مدارج هنری و هم مدارج علمی – مهندسی برق- را تا بالاترین نقطه طی کند.امشب، که این مراسم به مناسبت شصتمین سال فعالیت این استاد هنرمند برپا گردیده است. بدون شک مادر هنردوست، پدر آزاده¬ی استاد و همچنین استاد بی¬مثال موسیقی ایران آقای ابوالحسن صبا در کنار ما هستند. از باشندگان گرانسنگ درخواست می¬کنم به پاس قدردانی از این عزیزان، که وجودشان را در پنجه¬های هنرمندانه¬ی استاد خرم حس می¬کنیم، به پا خیزند و ضمن قرائت فاتحه، یک دقیقه سکوت اختیار کنند.

و سپس در انتهاي اين مراسم استاد همايون خرم به خواست حاضران با آنان از خاطرات و عشق خود به موسيقي و اميدش به جوانان و نسل امروز ايران در ادامه راه عاشقان هنر اصيل و ماندگار با استمداد از عشق و با اتكا به معرفت سخن گفت .